ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΩΝ. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
ΑΡΧΩΝ ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΗΣ ΤΗΣ ΑΓΙΩΤΑΤΗΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ
Στυλιανή Βαλιάδου
Κατοικώ στην Αθήνα και υπηρετώ ως Πρωτοψάλτης σε Ιερό Ναό της περιοχής. Γιός του Κωνσταντίνου και της Ευθαλίας από τα Ψωμαθιά και το Πέρα της Κωνσταντινούπολης αντίστοιχα, που απελάθηκαν από την Τουρκία το 1966.
Ξεκίνησα να μαθαίνω Βυζαντινή Εκκλησιαστική Μουσική μετά από προτροπή της μακαριστής γιαγιάς μου Στέλας Βαλιάδου (το γένος Αραβίδη) η οποία υπήρξε άριστη ερμηνεύτρια και γνώστρια της Μουσικής καθώς και μέλος του συλλόγου Κωνσταντινουπολιτών και Μουσικοφίλων.
Τυγχάνω ανιψιός του Πατριάρχη Κωνσταντίνου Βαλιάδη του Ε΄ από τη Βέσσα της Χίου.
Παναγιώτης Αραβίδης
Κατά την πορεία μου βοηθήθηκα από το μουσικό υλικό του νονού μου Παναγιώτη Αραβίδη, Κωνσταντινουπολίτη Ιεροψάλτη.
Διάφοροι Δάσκαλοι συνέβαλαν, ο καθένας με τον τρόπο του, σε ειδικά σημεία στη διαμόρφωση της μουσικής μου προσωπικότητας.
Ο γνωστός Κωνσταντινουπολίτης χειρουργός κ.Παύλος Ραχτσόπουλος με ώθησε να παρακολουθήσω μαθήματα στο “Φροντιστήριο Βυζαντινής Μουσικής Τρείς Ιεράρχαι” στην οδό Μενάνδρου 4 στην Αθήνα. Εκεί διδάχθηκα από τον Γεώργιο Κωνσταντινόπουλο (Πρωτοψάλτη εκείνη την περίοδο στον Ιερό Ναό της Θείας Αναλήψεως στη Δραπετσώνα) καθώς και από τον αείμνηστο Άρχοντα Μουσικοδιδάσκαλο του Οικουμενικού Θρόνου Γεώργιο Τσατσαρώνη στον ίδιο χώρο. Με τον Άρχοντα Γεώργιο Τσατσαρώνη μάλιστα παρακολούθησα και κατ’ ιδίαν μαθήματα στο σπίτι του στην οδό Γ΄ Σεπτεμβρίου στην Αθήνα.
Το βαθύτερο Θεωρητικό κυρίως μέρος το διδάχθηκα από τον αείμνηστο Δεύτερο Ιεροψάλτη του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Αθηνών Ευάγγελο Τζελά επί μια τετραετία στο Ορφείο Ωδείο και στο σπίτι του, μετά από ευγενή σύσταση του εκλεκτού του μαθητή και Πρωτοψάλτη μέχρι σήμερα σε ενοριακό Ναό της Ραφήνας Αττικής κ. Ισίδωρου Συντελή.
Αξιοσημείωτη υπήρξε εκείνη την περίοδο η συμβολή του μακαριστού Πρωτοπρεσβύτερου Ραφήνας π.Αθανασίου Ψάλτη στην πρακτική μου εξάσκηση καθώς και του αειμνήστου Πρωτοψάλτου Θεόδωρου Βασιλείου με τον οποίο υπήρξε μακρόχρονη μουσική σχέση και συνεργασία.
Παράλληλα είχα την τιμή να ψάλλω σταθερά για αρκετό χρονικό διάστημα δίπλα στον Δεύτερο Ιεροψάλτη του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Καλλιθέας (επί Πρωτοψαλτείας Φώτη Δαμαλίδη) κ.Αθανάσιο Τσαούσογλου, καλλίφωνου Κωνσταντινουπολίτη Ιεροψάλτη και Δικηγόρου (μαθητή του αειμνήστου Άρχοντος Πρωτοψάλτου του Οικουμενικού Πατριαρχείου Βασιλείου Νικολαΐδη), ο οποίος με περιέβαλε με ιδιαίτερη αγάπη και με ορμήνεψε δίνοντάς μου επιπλέον γνώσεις και κίνητρα.
Ο αείμνηστος Μουσουργός και Άρχων Μουσικοδιδάσκαλος Διαμαντής Μαυραγάνης με τον οποίο διατηρούσα μέχρι τέλους μουσική συνεργασία, με δίδαξε στο ξεκίνημά μου σολφέζ και ανώτερα θεωρητικά Ευρωπαϊκής Μουσικής, με εμψύχωσε για τη σπουδή της Βυζαντινής Μουσικής και με προέτρεψε να διοριστώ σε ηλικία 13 ετών τότε, σαν Δεύτερος Ιεροψάλτης στους δύο αρχικούς Ιερούς Ναούς της σταδιοδρομίας μου (στον Ιερό Ναό Αγίου Αρτεμίου στο Παγκράτι επί προισταμενείας π.Σπυρίδωνος Τσάκαλου για 1 χρόνο και μετά στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Καισαριανής Άγιο Νικόλαο επί προϊσταμενίας π.Στέφανου Κανελλόπουλου για 4 χρόνια).
Κατά την πορεία της Φοίτησής μου στο Ωδείο “Μουσική Παιδεία” στον Πειραιά, είχα καθηγητή τον Μουσικολογιώτατο Πρωτοπρεσβύτερο π.Αντώνιο Βάλβη της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς. Ευρωπαϊκή Μουσική είχα την τιμή να διδαχθώ στο ίδιο Ωδείο από τη δημοφιλή καθηγήτρια και μαέστρο Πειραιά κ. Ανθή Γουρουντή με την οποία και διατηρώ μέχρι και σήμερα πολύ καλή επαφή. Ανάλογα θεωρητικά διδάχθηκα και από την αείμνηστη Μάρθα Παπαοικονόμου στο Ορφείο Ωδείο.
Διατήρησα άριστη σχέση και σταθερή μουσική επαφή με τον αείμνηστο Άρχοντα Πρωτοψάλτη και Δάσκαλο Χαρίλαο Ταλιαδώρο από το έτος 1981, από τον οποίο έλαβα και το πρώτο μου πτυχίο της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής Θεσσαλονίκης. Η σχέση αυτή ήταν καθοριστικής σημασίας γιατί διδάχθηκα σπουδαία πράγματα.
Ο μεγαλύτερος όμως και σημαντικότερος σταθμός ήταν ο αείμνηστος Άρχων Πρωτοψάλτης κ. Παναγιώτης Σουσούνης τέως Πρωτοψάλτης του Μητροπολιτικού Ναού Καισαριανής εκ των αρίστων μαθητών του αείμνηστου Μεγάλου Πρωτοψάλτη Γεώργιου Σύρκα. Ο Άρχων Πρωτοψάλτης Παναγιώτης Σουσούνης μου έδωσε απλόχερα και οργανωμένα ειδική και σημαντική γνώση με τη μεγάλη εμπειρία και μεθοδικότητα που διέθετε. Η τετραετής συνεργασία (σπουδή) με τον Άρχοντα ως Αριστερός του Ιεροψάλτης στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Καισαριανής σε ηλικία 15 ετών, αποτέλεσε για μένα Θείο δώρο. Είχα σταθερή, συχνή επαφή μαζί του μέχρι τέλους και με αντιμετώπιζε σαν παιδί του!
ΤΙΤΛΟΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ
- Πτυχίο Βυζαντινής Μουσικής από τη Σχολής Θεσσαλονίκης το έτος 1987
- Πτυχίο Βυζαντινής Μουσικής από το Ωδείο «Μουσική Παιδεία» Πειραιά
- Δίπλωμα Βυζαντινής Μουσικής
Άπαντες οι τίτλοι με βαθμό Άριστα με διάκριση.
ΔΙΟΡΙΣΤΗΚΕ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΕΞΗΣ ΙΕΡΟΥΣ ΝΑΟΥΣ ΚΑΤΑ ΣΕΙΡΑΝ
-Ιερόν Ναόν Αγίου Αρτεμίου Παγκρατίου, το έτος 1981 δια δύο έτη ως Αριστερός Ιεροψάλτης εις ηλικίαν 13 ετών (επί προισταμενίας Αιδεσιμωτάτου πατρός Σπυρίδωνος Τσιάκαλου)
-Ιερόν Μητροπολιτικόν Ναόν Αγίου Νικολάου Καισαριανής, εκ του έτους 1984 και δια τέσσαρα έτη ως Αριστερός Ιεροψάλτης εις ηλικίαν 15 ετών (επί προισταμενίας Πανοσιολογιωτάτου πατρός Στεφάνου Κανελλοπούλου)
-Ιερόν Ναόν Αγίου Ελευθερίου Αλεξανδρουπόλεως, από τέλος του έτους 1989 έως το έτος 1990 ως αριστερός Ιεροψάλτης (επί προισταμενίας Αιδεσιμωτάτου πατρός Διονυσίου Χαριτούδη)
-Ιερόν Ναόν Αγίας Μαρίνης Αρτέμιδος Αττικής, από τον Μάρτιον του έτους 1990 έως καί τό έτος 1992 ως Πρωτοψάλτης (επί προισταμενίας Αιδεσιμωτάτου πατρός Ηρακλή Τσαρνά)
-Ιερόν Ναόν Αγίου Γεωργίου Ακαδημίας Πλάτωνος Αθηνών, εκ του έτους 1992 έως το έτος 1995 ως Πρωτοψάλτης (επί προισταμενίας Πανοσιολογιωτάτου πατρός Μελίτωνος Καβατσικλή νύν Μητροπολίτου Μαραθώνος).
-Ιερόν Ναόν Αγίας Τριάδος Αργυρουπόλεως, εκ του έτους 1995 έως το έτος 2000 ως Πρωτοψάλτης (επί προισταμενίας Πανοσιολογιωτάτου πατρός Ειρηνάρχου Θεοδώρου)
-Ιερόν Ναόν Παμμεγίστων Ταξιαρχών Περιστερίου (Παλαιός Ναός), από τας αρχάς του έτους 2000 έως το έτος 2010 ως Πρωτοψάλτης (επί προισταμενίας Αιδεσιμωτάτου και Μουσικολογιωτάτου πατρός Σεραφείμ Φαράσογλου)
-Ιερόν Ναόν Αγίας Αναστασίας Φαρμακολυτρίας Περισσού από το έτος 2010 έως το έτος 2017 ως Πρωτοψάλτης (επί προισταμενίας Πανοσιολογιωτάτου πατρός Χρυστοστόμου Πρασσά)
-Ιερόν Ναόν Αγίου Νικολάου ως Πρωτοψάλτης
-Ιερόν Ναόν Αγίου Βασιλείου Πειραιώς ως Πρωτοψάλτης του Ναού, από τον μήναν Σεπτέμβριον του έτους 2022 (επί προισταμενίας Πανοσιολογιωτάτου πατρός Θεοφίλου Προυσαλίδη)
ΔΙΔΑΞΑ ΚΑΤΑ ΚΑΙΡΟΥΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΤΑ ΕΞΗΣ ΣΗΜΕΙΑ
-Πρότυπο Πειραματικό Ωδείο Αμαρουσίου.
-Αττικό Ωδείο Παγκρατίου και Ηλιουπόλεως.
-Σχολή Ιερού Ναού Αγίας Τριάδος Αργυρουπόλεως.
-“Ορφικόν” Ωδείον Λαμπρινής.
-Σχολή Ιερού Ναού Προφήτου Ηλιού Παγκρατίου.
-Σχολή Οινοφύτων Βοιωτίας.
-“Σχολή Αγίου Αθανασίου Πολυδρόσου Χαλανδρίου”.
-Τονικό Ωδείο.
-“Σχολή Βυζαντινής Μουσικής Ιεράς Μητροπόλεως Αργολίδος” ως Διευθυντής και μουσικοδιδάσκαλος της σχολής.
Αρκετοί από τους μαθητές μου, υπηρετούν σε διαφόρους Ιερούς Ναούς ως Ιεροψάλτες και ως Κληρικοί.
ΣΥΝΑΥΛΙΕΣ – ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ
Δημιούργησα με μαθητές μου και άλλους συνεργάτες Βυζαντινή χορωδία πραγματοποιώντας συναυλίες.
Έλαβα μέρος με τη χορωδία μου:
– Φεστιβάλ Βυζαντινής Μουσικής στο «Παλλάς».
– Αίθουσα «Παρνασσός».
– 2ο Επιστημονικό Συνέδριο το μήνα Νοέμβριο του έτους 2011 στο Πολεμικό Μουσείο για τον Άγιο Λουκά τον Ιατρό όπου ερμηνεύθηκαν μέλη από την ακολουθία του Αγίου κατόπιν προσκλήσεως του διοργανωτή του συνεδρίου καθηγούμενου της Ιεράς Μονής Σαγματά Πανοσιολογιώτατου Αρχιμανδρίτη π. Νεκτάριου Αντωνόπουλου νύν Μητροπολίτη Αργολίδος.
– Ιερό Ναό Αγίου Ιωάννου του Κυνηγού οδού Βουλιαγμένης το μήνα Μάιο του έτους 2015 με Βυζαντινό Μουσικό αφιέρωμα στην Αγία Πεντηκοστή.
– Ιερό Ναό Αγίου Αθανασίου Πολυδρόσου Χαλανδρίου υπό την οργάνωση του προϊσταμένου του Ιερού Ναού Μουσικολογιώτατου και καλλιφωνότατου Πρωτοπρεσβύτερου Λάμπρου Ανδρεάκη, Διευθυντή της Σχολής του Ναού, σε μεγάλη συναυλία-αφιέρωμα για το Αθηναϊκό ψαλτικό ύφος της Μητρόπολης Αθηνών με έργα των Διδασκάλων Νικολάου Χρυσοχοίδου, Εμμανουήλ Φαρλέκα, Μητροπολίτου Σερβίων και Κοζάνης Διονυσίου και άλλων. Τα μέλη ερμήνευσε Βυζαντινός χορός υπό τη διεύθυνσή μου καθώς και μονωδιακά από διαφόρους ψάλτες.
Στον ίδιο Ιερό Ναό έλαβα μέρος σε αφιέρωμα στον Διδάσκαλο Αβραάμ Ευθυμιάδη στα «Ένδεκα Εωθινά Δοξαστικά» με την παρουσία και ευλογία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών κ.κ. Ιερωνύμου.
– Σε πολλούς άλλους Ιερούς Ναούς και χώρους εκδηλώσεων-συναυλιών, με παλαιά κυρίως κλασσικά έργα από τον 16ο αιώνα, έως και σύγχρονα διαχρονικά.
Στο εξωτερικό συμμετείχα σε εκδηλώσεις στους Αγίους Τόπους, στη Στοκχόλμη, στο Βελιγράδι και σε άλλες χώρες.
Διετέλεσα παραγωγός και παρουσιαστής της ραδιοφωνικής εκπομπής “Βυζαντινό καλειδοσκόπιο” στο ραδιοφωνικό σταθμό της Εκκλησίας της Ελλάδος την περίοδο που υπηρετούσα ως Πρωτοψάλτης στον Ιερό Ναό Αγίας Αναστασίας Περισσού η οποία αναμεταδίδεται σε επαναλήψεις.
Υπήρξα προσκεκλημένος ομιλητής σε διάφορες ραδιοφωνικές εκπομπές για την προβολή της Βυζαντινής Μουσικής.
Ηχογράφησα και συνεχίζω να ηχογραφώ πολλά κλασσικά κυρίως μουσικά έργα
Ασχολούμαι αθόρυβα αλλά εντατικά σε σοβαρό επίπεδο σε τομείς θεωρίας και τρόπου ερμηνείας-εκφράσεως της ψαλτικής. Επίσης, μετά από συνεχή προσωπική μελέτη και με υψηλό αίσθημα ευθύνης, ασχολήθηκα με την διδασκαλία της Βυζαντινής Μουσικής σε νέους ανθρώπους τους οποίους σαν ενωτικός χαρακτήρας συσπείρωσα κοντά μου. Επίσης μελέτησα ιδιαίτερα το μηχανισμό της Πατριαρχικής ερμηνείας των εκκλησιαστικών μελών-ύφους, ο οποίος καλλιεργήθηκε στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό από την περίοδο του μεγάλου Διδασκάλου Ιακώβου Ναυπλιώτου και μετά.
Ψάλλω ως Πρωτοψάλτης στον Ιερό Ναό Αγίου Βασιλείου της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς.
Το έτος 2013 ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ, μου απένειμε το Οφφίκιο του «Μουσικολογιωτάτου Άρχοντος Πρωτοψάλτου της Αγιωτάτης Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως».